Sum

Sum pospolity, sum, sum europejski (Silurus glanis) – gatunek ryby z rodziny sumowatych (Siluridae).

Występowanie

Zasiedla wody zlewiska Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego na wschodzie aż po Hiszpanię na zachodzie. Na północ sięga do Zatoki Botnickiej (płd. i środkowa Szwecja i płd. część Finlandii. Introdukowany we Francji i we Włoszech oraz na Półwyspie Iberyjskim.

Spotykany w dużych rzekach i zbiornikach zaporowych, w jeziorach jest rzadszym mieszkańcem. Najczęściej aktywny po zachodzie słońca, w dzień przebywa na dolnych partiach, przy dnie w miejscach o spokojnym przepływie. Prowadzi osiadły tryb życia i z natury jest samotnikiem. Zimą, od grudnia do lutego, nie żeruje.

Opis

Druga co do wielkości (po biełudze) ryba Europy i największa europejska ryba słodkowodna. Osiąga długość 3 m i masę ciała ponad 100 kg (maksymalnie 3,5 m i wagę 306 kg). W Polsce przedstawiciele tego gatunku osiągają mniejsze rozmiary (ok. 2,5 m) ze względu na klimat i dostępność pożywienia. Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy jest duży, silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3-5 promieni, natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami.

Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. Czasami występują czerwonookie osobniki albinotyczne.

Odżywianie

Młodociane osobniki zjadają początkowo skorupiaki, robaki itp. Starsze są drapieżnikami. Poluje na ryby różnych gatunków. Czasem zjada żaby, ropuchy i salamandry i wszelkiego innego rodzaju płazy, a nawet pożywia się gadami, ssakami, ptakami. Gdy nie ma możliwości normalnego odżywiania, pożywia się padliną. Choć najbardziej lubią jeść pływające ptaki, to większość zdobyczy to niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów.

Rozród

Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3–6 lat. Tarło odbywa się od V–VII w temperaturze nie mniejszej niż 20 °C, na zarośniętych płyciznach. Samica buduje na oczyszczonym z roślin podłożu prymitywne gniazdo i składa do niego około 500 tys. ziaren ikry, której pilnuje samiec. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Okres larwalny kończy się po około 21 dniach. Młode osobniki wyglądem przypominają kijanki.W zależności od sprzyjających warunków sumy mogą osiągnąć metr długości nawet w przeciągu niecałych 2 lat. W prywatnych hodowlach (np. w Niemczech, Hiszpanii), już 10 miesięczne sumy mierzą przeciętnie około 60 cm. Nie jest jeszcze znana maksymalna długość życia tej ryby, ale szacuje się, że może dożyć ponad 80 lat.

Znaczenie gospodarcze

Największe znaczenie gospodarcze ma w rejonie Morza Czarnego. Wędkarze łowią go przede wszystkim na żywca lub martwą rybkę, z gruntu lub na spławik oraz na spinning.

Ochrona w Polsce

okres ochronny:
w terminie od dnia 1 maja do dnia 15 czerwca na obszarze morskich wód wewnętrznych na zachód od południka 15°23ʹ14ʺ E oraz na jeziorze Dąbie.
w wodach śródlądowych od 1 stycznia do 31 maja.
wymiar ochronny: 70 cm
Rekordy wędkarskie
Rekord Polski wagowy: 105.5 kg, 259 cm (złowiony 17 października 2017 r. w Jeziorze Rybnickim) – łowca Władysław Bombik

Rekord Polski długości: 102 kg wagi i 260 cm (złowiony 18 października 2018 r. w Jeziorze Rybnickim – łowca Szymon Nowowiejski.

Największy sum złowiony w Polsce metodą trollingową 254 cm, łowcy: Jacek Wargocki, Marek Szymański i Szymon Szymański rz. Wisła 2015 r.

Oficjalny rekord świata: ok. 135 kg (według organizacji IGFA), złowiony w rzece Pad we Włoszech.